ورود دانش بنیان ها به دنیای رمزارز رشد سریع در سایه ابهامات قانونی
به گزارش ابرنت، با وجود رشد چشم گیر ارزهای دیجیتالی در ایران و ورود شرکتهای دانش بنیان به این حوزه، نبود قوانین شفاف و موانع اجرایی همچنان چالش هایی برای این صنعت بوجود آورده است و این در شرایطی است که معاونت علمی ریاست جمهوری اهمیت بالای ی در توسعه این فناوری و تدوین سیاستهای جدید داشته، اما ابهام در تنظیم گری و محدودیت های قانونی، آینده ارزهای دیجیتالی را در کشور با پرسش های بسیاری مواجه کرده است.
به گزارش ابرنت به نقل از ایسنا، تولید رمز ارز به فرایندی گفته می شود که در آن از قدرت پردازشی کامپیوترها برای تأیید تراکنش ها و افزودن آنها به دفترکل عمومی به نام «بلاک چین» استفاده می شود. این فرآیند معمولا با «ماینینگ» (استخراج) شناخته می شود و در خیلی از ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین صورت می گیرد.
مراحل تولید یک رمز ارز این گونه است:
۱-تراکنش ها: هر بار که کسی رمز ارزی ارسال می کند یا دریافت می کند، یک تراکنش به شبکه ارز دیجیتال ارسال می شود. این تراکنش ها شامل جزئیاتی مثل فرستنده، گیرنده و مقدار ارز است.
۲- حل معادلات پیچیده (ماینینگ): به جهت اینکه تراکنش ها تأیید شوند و به بلاک چین افزوده شوند، احتیاج به حل معادلات ریاضی پیچیده است. این معادلات توسط «ماینرها» (استخراج کنندگان) حل می شود. برای این کار، ماینرها از قدرت پردازشی کامپیوترهای خود استفاده می کنند
۳- ایجاد بلوک جدید: وقتی ماینری معادله را حل می کند، یک بلوک جدید به بلاک چین افزوده می شود. هر بلوک شامل یک سری تراکنش تأیید شده است.
۴-پاداش برای ماینرها: در ازای حل معادلات و افزودن بلوک ها به بلاک چین، ماینرها پاداش دریافت می کنند. این پاداش معمولا به شکل رمز ارز (مثل بیت کوین) است. این فرایند سبب افزایش تعداد ارزهای دیجیتال در گردش می شود.
۵-توزیع و نگهداری: وقتی تراکنش ها به بلاک چین اضافه شدند، اطلاعات آنها برای همیشه ذخیره می شود و قابل تغییر نیست. این شفافیت و امنیت را در شبکه فراهم می آورد.
در نهایت، این فرایند سبب تولید و تأیید ارزهای دیجیتالی می شود که به شکل غیرمتمرکز و بدون احتیاج به بانکها یا نهادهای مرکزی انجام می گیرد.
ارزهای دیجیتالی (Cryptocurrencies) از دهه ۱۹۸۰ میلادی ایده پردازی شدند، اما نخستین نمونه واقعی آن در سال ۲۰۰۹ با بیتکوین ارائه شد. در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی، ایده هایی برای پول دیجیتال مانند "DigiCash" و "e-Gold" عنوان شد که به علت مشکلات فنی یا قانونی موفق نشدند، ولی در دهه ۱۹۹۰، روشهای فنی رمزنگاری پیشرفته توسط دانشمندان کامپیوتر توسعه یافتند که بعدها برای ساخت ارزهای دیجیتالی مورد استفاده قرار گرفتند.
در سال ۱۹۹۸، وی دای (Wei Dai) مفهوم B-Money را عرضه کرد که ایده ای شبیه به بیتکوین داشت، اما هیچگاه پیاده سازی نشد و در ادامه در سال ۲۰۰۸، فردی با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» مقاله ای منتشر نمود که در آن بیتکوین بعنوان یک سیستم پرداخت الکترونیکی غیرمتمرکز ارائه شد و در سال ۲۰۰۹، نخستین بلاک بیتکوین به نام "Genesis Block" بوجود آمد و ناکاموتو نخستین بیتکوین ها را استخراج کرد.
در سال ۲۰۱۰، یک برنامه نویس به نام «لازلو هانیچ» با پرداخت ۱۰، ۰۰۰ بیتکوین دو عدد پیتزا خرید که بعنوان نخستین معامله واقعی بیتکوین شناخته می شود. بعد از بیتکوین، رمزارزهای دیگری مانند لایت کوین (۲۰۱۱)، ریپل (۲۰۱۲) و اتریوم (۲۰۱۵) عرضه شدند.
در سال ۲۰۱۵، ویتالیک بوترین شبکه «اتریوم» را معرفی نمود که امکان اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم نمود و تحولی بزرگ در دنیای بلاکچین بوجود آمد.
در سال ۲۰۱۷، قیمت بیتکوین به ۲۰، ۰۰۰ دلار رسید و توجه گسترده ای را به خود جلب کرد و در سالهای ۲۰۲۱-۲۰۲۰، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و توکن های غیرقابل تعویض (NFT) به محبوبیت رسیدند. بر این اساس کشورهایی مانند السالوادور بیتکوین را بعنوان ارز رسمی پذیرفتند و شرکت هایی مانند تسلا و پی پال آغاز به استفاده از آن کردند.
ارزهای دیجیتالی از یک پروژه تحقیقاتی رمزنگاری به یک صنعت میلیارد دلاری تبدیل گشته اند. با عنایت به چالش های قانونی و نوسانات قیمتی، آینده آنها همچنان مورد بحث است. آیا ارزهای دیجیتالی می توانند جایگزین سیستم های مالی سنتی شوند؟ هنوز معلوم نیست، اما نفوذ آنها غیرقابل انکار است.
مواجهه ایران با رمزارزها
در ایران، صنعت ارزهای دیجیتالی در سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است. آمارها نشان می دهند که حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون نفر در ایران در زمینه خرید و فروش ارزهای دیجیتالی فعالیت دارند. بیشترین استفاده از ارزهای دیجیتالی در پرداخت های فرامرزی است و آمارها نشان داده است حجم تراکنش های روزانه با ارزهای دیجیتالی در ایران بیشتر از ۱۰ میلیون دلار ارزیابی شده است که اغلب شامل بیتکوین، اتریوم، تتر و رمزارزهای دیگر می شود.
با این وجود، ایران همچنان در زمینه قانون گذاری و تنظیم بازار ارزهای دیجیتالی با چالش هایی مواجه می باشد. نبود قوانین شفاف سبب شده تا نهادهای مختلف، همچون بانک مرکزی و انجمن های صنفی، برای عرضه چارچوب های قانونی رقابت کنند. این ابهام قانونی مشکلاتی را برای کاربران و فعالان این حوزه بوجود آورده است.
بر این اساس در ۱۰ دی سال قبل سند ساماندهی رمزدارایی ها در کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور، تصویب و ابلاغ گردید. پیش از آن هم «چارچوب سیاست گذاری و تنظیم گری بانک مرکزی در حوزه رمزپول ها» در ۱۷ آذر ۱۴۰۳ به تصویب هیئت عالی بانک مرکزی رسید و هم اکنون در فاز اجرا قرار دارد.
حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور، در مورد اجرای چارچوب سیاست گذاری و تنظیم گری بانک مرکزی در حوزه رمزپول ها، اظهار داشت: این سند با همکاری تنگاتنگ بانک مرکزی و معاونت علمی تدوین شد و در تمام بخش های آن سعی شده تا نیازهای فناورانه و اقتضاعات مورد نیاز برای فعالیت مبتنی بر قانون و مصالح کشور از جانب فعالان رمز ارز لحاظ شود. با تصویب این سند در بانک مرکزی زمینه اجرای آن فراهم گشته است.
وی ادامه داد: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری همانگونه که در مراحل تدوین و تصویب این سند همراه و پشتیبان بانک مرکزی بوده است، در مرحله اجرا هم حامی قاطع و استواری برای به کارگیری الزامات لحاظ شده در این عرصه و تسهیل فرایند اجرای آن خواهد بود.
افشین ضمن اشاره به اینکه بر مبنای قانون، بانک مرکزی تنها متولی رمز ارز در کشور است، تصریح کرد: وظیفه تمام نهادها و دستگاههای اجرایی مرتبط کمک به اجرای هرچه سریع تر و کامل تر این سند خواهد بود. این سند راهکاری جامع و فیصله بخش در زمینه رگولاتوری ارزهای دیجیتالی خواهد بود. متمرکز شدن تلاش ها و هم افزایی در جهت اجرای این سند واحد، می تواند در فراهم سازی بستر قانونی فعالیت در این عرصه نقش بسزایی ایفا کند.
به قول معاون علمی و فناوری رئیس جمهور این سند بگونه ای تدوین شده که همگام با روند اجراسازی امکان بهبود و تکوین آن بسمت سندی ایده آل برای فعالیت فراهم باشد.
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری اهمیت بالای ی در توسعه و تنظیم گری حوزه ارزهای دیجیتالی در ایران بازی کرده است. همچون اقدامات کلیدی این معاونت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
همکاری در تدوین و تصویب سند «چارچوب سیاستگذاری و تنظیم گری بانک مرکزی در حوزه رمزپول ها»: این سند با هدف پشتیبانی از توسعه اقتصاد دیجیتال و فراهم سازی بستر قانونی برای فعالیت در حوزه ارزهای دیجیتالی، با همکاری بانک مرکزی و معاونت علمی تدوین و تصویب شده است.
حمایت از اجرای سند رمزارز بانک مرکزی: معاونت علمی بعنوان پشتیبان قاطع اجرای این سند عمل کرده و تاکید دارد که تمرکز و هم افزایی در اجرای این چارچوب می تواند بستر قانونی مناسبی برای فعالیت در حوزه ارزهای دیجیتالی فراهم آورد.
تلاش برای توسعه ارز دیجیتال داخلی: در سالهای گذشته، معاونت علمی با همکاری شرکتهای دانش بنیان و مذاکرات با بانک مرکزی، به دنبال فراهم سازی زمینه کاربردی کردن ارز دیجیتال داخلی در معاملات بوده است.
این اقدامات نشان دهنده تعهد معاونت علمی در پشتیبانی از نوآوری و فناوری های نوظهور در حوزه ارزهای دیجیتالی و کوشش برای ایجاد زیرساخت های قانونی و حمایتی برای فعالان این حوزه در کشور است.
ورود دانش بنیان ها در حوزه رمزارزها
این زمینه سازی ها باعث شد تا چندین شرکت دانش بنیان در حوزه ارزهای دیجیتال و بلاک چین فعال شوند که در زمینه های مختلفی همچون تبادل ارزهای دیجیتال، تحلیل داده ها، توسعه بلاک چین و مشاوره فعالیت می نمایند.
این شرکت ها علاوه بر تمرکز بر تکنولوژی های جدید، با مشکلات تحریمی و احتیاج به شفافیت در این صنعت روبه رو هستند. بعضی از این شرکت ها عبارتند از:
یکی از این شرکت ها از نخستین پلت فرم های ایرانی است که با مجوز معاونت علمی ریاست جمهوری فعالیت خویش را شروع کرده و به کاربران امکان خرید، فروش و نگهداری ارزهای دیجیتال را می دهد. این شرکت همینطور به عرضه کیف پول دیجیتال و پشتیبانی از انواع ارزهای دیجیتال پرداخته است.
یکی دیگر از شرکت ها از بزرگ ترین صرافیهای ارز دیجیتال در ایران است که با هدف فراهم آوردن بستری ایمن و شفاف برای معاملات ارز دیجیتال در کشور راه اندازی شده است.
یکی از پلت فرم ها هم توسط گروهی از دانشجویان دانشگاه های معتبر ایران تأسیس شده و با عرضه خدماتی مانند خرید و فروش ارزهای دیجیتال به شکل ایمن و حرفه ای، امنیت کاربران را در اولویت قرار داده است.
یکی دیگر از شرکت ها به علت تحریم ها و مشکلات موجود در بازار ایران، به دنبال عرضه چاره هایی برای تسهیل دسترسی به بازارهای جهانی و عرضه خدمات مختلف مالی در حوزه ارز دیجیتال است.
فعالیت این شرکت ها در کوشش برای غلبه بر محدودیت های داخلی و بین المللی و همینطور ایجاد شفافیت بیشتر در بازار ارزهای دیجیتال ایران است.
چالش های قانونی توسعه رمزارزها
سند نظام نامه رمزارز در ایران، با هدف تنظیم گری و ساماندهی حوزه ارزهای دیجیتالی تدوین شده است. با این وجود، برخی فعالان و کارشناسان این حوزه نقدهایی به آن وارد کرده اند که بعضی از این نقدها به این شرح است:
ابهام در فرآیندهای اجرایی: منتقدان اعتقاد دارند که این سند، فرآیندهای اجرایی مشخصی برای پیاده سازی سیاستها و مقررات عرضه نمی دهد که می تواند منجر به سردرگمی و عدم هماهنگی در اجرای آن شود.
عدم شفافیت در نقش نهادهای مختلف: در نشست های نقد و بررسی، تاکید شده است که نقش ها و مسئولیت های نهادهای مختلف در این سند به وضوح تعریف نشده است که امکان دارد به تداخل وظایف و کاهش کارآمدی منجر شود.
تعارض با اسناد بالادستی: برخی کارشناسان اشاره کرده اند که مفاد این سند با برخی اسناد بالادستی و قوانین موجود در تضاد است که نیازمند بازبینی و تطبیق با قوانین کلان کشور است.
عدم توجه به نظرات بخش خصوصی: نمایندگان بخش خصوصی بیان کرده اند که در تدوین این سند، نظرات و تجربیات آنها به صورت کامل مورد توجه قرار نگرفته است که می تواند به کاهش اثربخشی و پذیرش آن در جامعه منجر شود.
مسدودسازی درگاه های پرداخت صرافی ها: اقدام بانک مرکزی در مسدود کردن درگاه های پرداخت کسب وکارهای در رابطه با ارزهای دیجیتالی، بر مبنای برخی مفاد این سند، مورد انتقاد قرار گرفته و غیرقانونی تلقی شده است.
در مجموع، این نقدها نشان دهنده احتیاج به بازبینی و اصلاح سند نظام نامه رمزارز با مشارکت فعالان، کارشناسان و نهادهای مرتبط می باشد تا بتوان به یک چارچوب جامع و کارآمد در حوزه ارزهای دیجیتالی دست پیداکرد.
منبع: abrnet.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب