دستاوردهای معاونت فناوری وزارت علوم در مدت ۳ سال
صادرات ۴۸۰ میلیون دلاری پارک ها در سال قبل
ابرنت: عملکرد معاونت فناوری وزارت علوم از سال 1400 تا 1403 نشان میدهد که مجموع فروش شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری و مراکز رشد در سال 1402 بیش از 952.300 میلیاردریال و میزان صادرات دانش بنیان توسط پارک های فناوری و مراکز رشد در سال 1402 به میزان 480 میلیون دلار بوده است.
به گزارش ابرنت به نقل از ایسنا، بررسی آخرین وضعیت توسعه فناوری از طرف معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم در ضمن سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ بیان کننده این مساله است که این معاونت در ۴ ماموریت "خلق، سیاست گذاری و توسعه فناوری و نوآوری"، "توسعه جریان اقتصادی دانش بنیان"، "ترویج و گسترش تفکر فناورانه و نوآورانه در بین اعضاء جامعه" و "مدیریت و راهبری زیر ساخت ها و نیازمندی های توسعه فناوری و نوآوری" وظایف خودرا تعریف کرده است.
این معاونت در مدت ۳ سال اقداماتی چون توسعه پارک های علم و فناوری از ۴۵ به ۵۷ پارک، اعطای ۲۳ مجوز اصولی پردیس علم و فناوری از شورای گسترش آموزش عالی، راه اندازی ۲۳ پردیس مشترک بین وزارت علوم و شرکت شهرک های صنعتی استانهای مربوط، صدور ۳۴ مجوز اولیه مراکز رشد واحدهای فناور و افزایش تعداد مراکز رشد از ۲۱۰ به ۲۹۱ مرکز و ارتقای شاخص نوآوری و جایگاه جهانی ایران از رده ۱۱۳ در سال ۱۳۹۲ به رده ۶۳ در سال ۱۴۰۲ را در کارنامه خود به ثبت رسانده است.
معاونت فناوری وزارت علوم در ضمن سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ در اجرای ماموریت خلق، سیاست گذاری و توسعه فناوری و نوآوری، برنامه هایی را برای توسعه پارک های مشترک بین المللی، مطالعه و توسعه، پسا دکتری فناوری و پایان نامه ها و رساله ها تعریف کرده و در این جهت مبادرت به مشارکت در نمایشگاه های بین المللی و جهانی کرده است. ایجاد قطب های تخصصی فناوری و زنجیره ارزش راهبردی از دیگر اقدامات این حوزه به حساب می آید.
سیاستگذاری برای ماموریت گرا کردن پارک های علم و فناوری
برای توسعه فناوری باتوجه به ظرفیتهای ملی و آمایش سرزمینی، هر پارک استانی باتوجه به آمایش استان، ظرفیت صنایع شرکت های دانش بنیان و پارک، تکمیل کننـده فناوری زنجیره ارزش راهبردی یک صنعت شده است و در مرحله بعد تعدادی از واحدهای فناور جدید پذیرش شده برای تکمیل حلقه های مفقوده زنجیره جذب شده و خواهند شد.
از طرف دیگر بخش های مطالعه و توسعه صنایع به واحدهای فناور موجود متصل می شوند تا توسعه فناوری در صنایع موجود صورت گیرد و با سایر ابزارهای ارزش افزوده، تلاش شده است تا اقتصاد هر صنعت با ورود فناوری توسعه یابد.
برای این منظور یا پردیس های علم و فناوری تخصصی راه اندازی شده و یا بصورت موضوعی، به مراکز ماموریت هایی داده می شود؛ مانند توجه ویژه به فناوری های در رابطه با حوزه علوم انسانی با راه اندازی دبیرخانه ملی فناوری ها و نوآوری های علوم انسانی و اسلامی در پارک علم و فناوری استان قم.
زنجیره ارزش راهبردی
ایجاد زنجیره ارزش از دیگر اقدامات معاونت علمی در ضمن ۳ سال قبل بوده که با همکاری وزارت کشور، معاونت علمی ریاست جمهوری و وزارت صمت در هـر جغرافیا مبادرت به خلق ارزش شده است و این مهم در سند آمایش سرزمین در بند ۶۵ بخش راهبردها و سیاست های سرزمینی به اهمیت زنجیره ارزش به شرح زیر اشاره شده است:
پارک علم و فناوری البرز: زنجیره ارزش راهبردی صنعت دارو.
شاخص این برنامه رشد فروش کالا و خدمات دانش بنیان از تولید ناخالص داخلی نسبت به سال تصویب برنامـه ۲۰۰ درصد رشد و افزایش شرکت های دانش بنیان است.
پارک دانشگاه سمنان: زنجیره ارزش راهبردی حمل و نقل عمومی.
پارک علم و فناوری قم: زنجیره ارزش راهبردی فناوری تولید محتوای دیجیتال.
شاخص این برنامـه: نسبت شرکتها و مؤسسات دانش بنیان حوزه صنایع فرهنگی صنایع خلاق علوم انسانی و اجتماعی به کل شرکت های دانش بنیان است.
پارک علم و فناوری دانشگاه کاشان: زنجیره ارزش راهبردی فرش ماشینی.
پارک علم و فناوری خراسان شمالی: زنجیره ارزش راهبردی صنایع دستی.
پارک علم و فناوری قزوین: زنجیره ارزش راهبردی صنایع شیمیایی-شوینده.
پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی: زنجیره ارزش راهبردی ماشین آالت سنگین.
پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد: زنجیـره ارزش راهبـردی صنعـت ساختمان با رویکرد صنعتی سازی.
ایجاد دبیرخانه های ملی
برای ماموریت گرایی پارک هـای علم و فناوری و تلاش در امتداد حل مسائل جامعه و همین طور اجرائی سازی احکام برنامه هفتم معاونت فناوری وزارت علوم مبادرت به تشکیل دبیرخانه های ملی کرده است. این دبیرخانه های ملی به این شرح است:
پارک دانشگاه تربیت مدرس: کاربردی سازی پایان نامه ها و رساله ها
شاخص برنامه: سهم اختراعات تجاری سازی شده از کل اختراعات ثبت شده
پارک دانشگاه امیرکبیر: طرح ملی ترویج کارآفرینی
شاخص برنامه: سهم اختراعات تجاری سازی شده از کل اختراعات ثبت شده
پارک علم و فناوری مرکزی: فناوری های زیست محیطی
شاخص برنامه: رتبه شاخص نوآوری به رتبه ۴۲
پارک علم و فناوری قم: فناوری و نوآوری های علوم اسلامی و انسانی
شاخص برنامه: نسبت شرکتها و مؤسسات دانش بنیان حوزه صنایع فرهنگی، صنایع خلاق، علوم انسانی و اجتماعی به کل شرکت های دانش بنیان به ۱۰ درصد.
این دبیرخانه ملی تا حالا موفق به شناسایی و معرفی تعداد ۵۸۵ واحد فناور و حوزه علوم انسانی و اسلامی و فناوری نرم مستقر در پارک های علم و فناوری و مراکز رشد واحدهای فناوری تا آخر سال ۱۴۰۲ شده است.
اجرای طرح "شتاب" استانی از دیگر اقدامات این دبیرخانه ملی است که نتیجه آن جذب ۱۳۸ ایده و تشکیل ۱۳ هسته نوآور در این زمینه شده است.
پارک علم و فناوری البرز: مالکیت فکری
شاخص برنامه: رتبه کشور در جهان از نظر تعداد اختراعات ثبت شده خارجی به رتبه ۵۰
اقدامات معاونت فناوری در امتداد حل مساله شدن پایان نامه ها و رساله ها
تصویب دستورالعمل ماده ۲ بخشنامه اجرائی ماده ۵ قانون جهش در مرداد ۱۴۰۳، اعطای گرنت جوانه شکوفایی و رشد (تصویب بخشنامه اجرائی در فروردین ۱۴۰۱) از اقدامات در امتداد کاربردی شدن پایان نامه ها و رساله ها در راستای حل مساله بوده است.
دانشگاه یکی از کلیدی ترین عناصر در خلق فناوری هستند و پارک های علم و فناوری در کنار دانشگاه ها می توانند تحقیقات انجام شده و فناوری های خلق شده را تجاری سازی کرده و به محصول تبدیل کنند و در این جهت پایان نامه ها و رساله ها و طرح های پژوهشی نقطه شروع برای خلق ایده و فناوری به شمار می روند؛ بدین جهت هدایت آنها به سمت حل مسائل کشور و توسعه فناوری های نوظهور از اقدامات جدی است.
در این جهت سامانه "نظام ایده ها و نیازها" (نان) به وجود آمد و تا اول اردیبهشت ماه امسال تعداد ۱۲۰۵۳ نیاز، ۲۶۳۰ ایده و ۲۰۲۳ طرح پژوهشی در این سامانه به ثبت رسیده است.
اجرای طرح استادمحوری ذیل نظام ایده ها و نیازها و ثبت تعداد ۵۳۹۶ رساله در مقاطع تحصیلات تکمیلی از دیگر دستاوردهای راه اندازی این سامانه است. در سامانه "نان" تا ۱۶ تیرماه جاری تعداد ۱۵ هزار و ۹۲۱ نیاز، ۲۸۶ ایده و ۲۰۲۳ طرح پژوهشی به ثبت رسیده است.
همین طور دبیرخانه ملی رویش فناوری از پایان نامه ها در پارک علم و فناوری تربیت مدرس افتتاح شد. در این دبیرخانه، طرح از مرحله پروپوزال، ایده بررسی و حمایـت می شود و دانشجو از این مرحله تحت حمایت قرار می گیرد و بعد از پایان نامه بلا فاصله می تواند وارد تشکیل هسته فناور شود.
این طرح که مرحله پایلوت آن تمـام شده، می تواند از مهرماه سال جاری بصورت ملی اجرائی شود.
پسادکتری فناوری
در بخش پشتیبانی از پسادکتری فناوری که شیوه نامه آن در مرداد سال جاری در شورای عالی عتف به تصویب رسید، با مجوز مقام معظم رهبری ۵۰۰ مجوز سرباز "پسا دکتری" دریافت شد که با ابلاغ دستورالعمل توسط ستاد کل، می توان از ظرفیت سالانه ۵۰۰ فـارغ التحصیل دکتری دراین زمینه بهره برد.
تحقیـق و توسـعه
همکاری معاونت فناوری وزارت علوم با هلدینگ های بزرگ و شرکت های تخصصی برای همکاری با پارک های علم و فناوری سبب شد تا بالاتر از ۴۰۰ واحد مطالعه و توسعه شرکتها و صنایع در پارک ها مستقر شوند.
توسعه دیپلماسی فناوری و نوآوری با دو موضوع مراکز بین المللی مشترک و نمایشگاه های بیـن المللی از دیگر برنامه های اجرا شده از طرف این معاونت است.
ایجاد پارک های مشترک بین المللی
پارک های مشترک بین المللی زمینه ساز تعمیق و گسترش کارهای فنـاورانه و نوآورانه بین المللی هستند و بدین جهت در این جهت مبادرت به توسعه کارهای فناورانه با پارک های علم و فناوری در کشورهای چین، روسیه، ازبکستان، قزاقستان، عراق و ترکیه بوسیله ایجاد میزهای تعاملات فناورانه و نوآورانه شده است.
نمایشگاه های بین المللی و یا جهانی مشترک
حمایت و نظارت بر کارهای بین المللی پارک های علم و فناوری ازجمله حضور در رویدادها، همایش ها و نمایشگاه های بین المللی پارک های علم و فناوری از برنامه های معاونت فناوری وزارت علوم در امتداد توسعه بازار محصولات فناورانه بوده است که همچون این اقدامات را می توان به حضور در همایش کشورهای حاشیه دریای خزر ۲۰۲۳ آستاراخان روسیه، بازدید رؤسای پارک آذربایجان غربی و دانشگاه ارومیه از وان ترکیه و آشنایی با زیست بوم کارآفرینی منطقه با شرکت های تابعه اشاره نمود.
توسعه جریان اقتصاد دانش بنیان
معاونت فناوری وزارت علوم برای اجرائی کردن این ماموریت، ارتقای رتبه نوآوری به ۴۲ را هدف گذاری کرده و توسعه سامانه "جان" (سامانه جریان اقتصادی نوین) از برنامه های این معاونت در این جهت است.
توسعه تجاری سازی محصولات فناورانه و ایجاد بازار الکترونیکی برای محصولات فناورانه پارک های دانش و فناوری، ایجاد پایگاه داده قابل اتکا در معرفی محصولات به بازارهای الکترونیکی، شبکه سازی بین واحدهای فناور مستقر در پارک های علم و فناوری برمبنای حوزه فعالیت بمنظور توسعه محصولات فناورانه و تبیین داشبورد مدیریتی زنجیـره ارزش راهبـردی به منظـور تسهیل گری و معرفی آنها به مردم و کمک به صادرات از رویکرد های این سامانه است.
برای توسعه سامانه "جان"، سامانه توانمندی ها و اعلام نیاز ایران (توانیران) بین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت صنعت، معدن و تجارت بمنظور بررسی و ارزیابی کالاهای دارای مشابه داخلی محصولات وارداتی و صدور مجوز خرید و یا عدم خرید و جلوگیری از واردات محصولات تولید واحدهای فناور و شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری با عدم اختصاص ارز به محصـولات دارای مشابه داخلی توسط وزارت صمت طی تفاهم نامه مشترک، برنامه ریزی شد.
با این برنامه ریزی ها تا حالا ۲۳۱۵ شرکت فروشنده، محصولات خودرا در سامانه "جان" بارگذاری کردند که جزییات آن به این شرح است:
فب لب و همساز:
معاونت فناوری و نوآوری وزارت عتف با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با هدف پشتیبانی از ساخت محصولات بار اول بــه منظـور خدمـت بـه نخبگان و فناوران، پشتیبانی از ایده های فناورانه و نوآورانه، ایجاد پل ارتباطی بین ایده، صنعت و دانشگاه، اقـدام به راه اندازی لابراتوار ساخت سریع (Lab Fab) محصولات فناورانه با محوریت پارک های علم و فناوری منتخب شده است.
در همیـن راستا پژوهانه حمایتی در قالـب "طرح همساز"، جهـت ساخت نمونه اولیه یک محصول (Prototype) با حداقل هزینه تمام شده و قابلیت تجاری سازی شدن، تا سقف اعتبار مصوب در نظر گرفته شده اسـت. این حمایت برای شرکت های دانش بنیان نوپا و هسته های فناور و دانشجویان تحصیلات تکمیلی است.
فب لب ها با بوجودآوردن شبکه میان کارگاه های مختلف فرصتی را برای هر صاحب ایده ای ایجاد می کنند تا ضمن ارائه مشاوره های فنی، اصلاح نقشه هـا و شرایط ساخت محصول اولیه را که برای تیم های نوپا سخت و چند وجهی است، انجام دهند تا سرعت دستیابی به محصول افزایش یابد و امکان موفقیت شرکت دانش بنیان برای تجاری سازی محصولـش افزایش یابد. دانشـجویان تحصیلات تکمیلی هم امکان تجربه ساخت را حتی در دانشگاه هایی که امکانات کافی ندارند، پیدا می کنند.
شـاخص این برنامـه، رشد فروش کالا و خدمات دانش بنیان از تولید ناخالص داخلی نسبت به سال تصویب برنامه ۲۰۰ درصـد، افزایش شرکت های دانـش بنیان و افزایش رتبـه نوآوری کشور تعیین شده است.
طرح ملی دستیار فناوری
طرح ملی دستیار فناوری یک دوره ۶ ماهه کارآموزی دانشجویی در شرکت های فناور و دانش بنیان است که این طرح در امتداد توسعه همکاری متقابل پارک های علم و فناوری با دانشگاه ها، ارتقای توان پاسخگویی دانشگاه ها به نیازهای جامعه، مهارت آموزی دانشجویان برای ورود به بازار کار و تامین نیروی کار واحدهای فناور و شرکت های دانش بنیان در معاونت فناوری وزارت علوم به اجرا درآمده است.
مخاطبان این طرح دانشجویان دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و حامیان آن نیز پارک های علم و فناوری هستند.
این معاونت همیشه بر ادامه و استمرار اجرای طرح "تانا" (توسعه اکوسیستم نوآوری استان ها) در سال ۱۴۰۲ و اعطای حمایت های آن داشته است و در این جهت اختصاص و ابلاغ ۶ میلیاردریال در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۲ به پارک های علم و فناوری البرز، خراسان شمالی، زنجان، قم، یزد و دانشگاه امیرکبیر بمنظور برگزاری رویداد توسعه اکوسیستم نوآوری استانها، برگزاری بالاتر از ۱۰۰ رویداد تانا و ابلاغ اعتبار ۳۷۵۰۰ میلیون ریال همچون اقدامات این معاونت است.
توافق با صنابع بزرگ و راهبری از دیگر برنامه های این معاونت است که با انعقاد تفاهم نامه همکاری با سازمان صنایع کوچک و شرکت شهرک های صنعتی ایران در حوزه تقویت و ارتقای زیست بوم نوآوری و فناوری بمنظور اشترک گذاری ظرفیت ها و توانمندی ها، ۲۷۰.۳ هکتار اراضی در اختیار پردیس های مشترک قرار گرفت.
وضعیت فعلی شرکت ها
آخرین وضعیت توسعه اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور در معاونت فناوری وزارت علوم به این شرح است:
* توسعه پارک های علم و فناوری از ۴۵ به ۵۷ پارک
* اعطای ۲۳ مجوز اصولی پردیس علم و فناوری از شورای گسترش آموزش عالی
* راه اندازی ۲۳ پردیس مشترک بین وزارت علوم و شرکت شهرک های صنعتی استانهای مربوط
* صدور ۳۴ مجوز اولیه مراکز رشد واحدهای فناور و افزایش تعداد مراکز رشد از ۲۱۰ به ۲۹۱ مرکز
* ارتقای شاخص نوآوری و جایگاه جهانی ایران از رده ۱۱۳ در سال ۱۳۹۲ به رده ۶۳ در سال ۱۴۰۲
مجموع فروش شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری نیز به این شرح است:
مجموع فروش شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب