در گفت وگو با ابرنت مطرح شد
تحقق اهداف اقلیمی ایران در توافق پاریس نیازمند نوآوری فناورانه و حمایت مالی بین المللی است
به گزارش ابرنت، یک پژوهشگر حوزه سیاست پژوهی توافق پاریس را نقطه عطفی در تلاشهای جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی دانست و تاکید کرد که ایران برای اجرای تعهدات خود با چالش های جدی اقتصادی و مالی روبه رو است؛ چالش هایی که ریشه در تحریم های بین المللی، وابستگی به منابع فسیلی و محدودیت های مالی دارند.
پوریا لوایی، عضو اندیشکده سیاست پژوهی کاربردی سحاب در گفتگو با ایسنا، توافق پاریس را که در دسامبر ۲۰۱۵ به تصویب رسید، نقطه عطفی در تلاشهای جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی دانست و اظهار داشت: این توافق با شناسایی دی اکسیدکربن بعنوان عامل اصلی گرمایش جهانی، کشورها را ملزم به عرضه برنامه هایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کرد. ایران بعنوان یک کشور درحال توسعه، با چالش های اقتصادی و مالی بزرگی در جهت اجرای تعهدات خود در این توافق روبه رو است؛ چالش هایی که ناشی از وابستگی شدید به منابع فسیلی، تحریم های بین المللی و محدودیت های مالی داخلی است.
وی ضمن اشاره به چالش های اقتصادی و مالی ایران در پذیرش و اجرای تعهدات توافق پاریس، اظهار نمود: ایران در جهت توافق پاریس، سند مشارکت ملی (INDC) خویش را برای کاهش گازهای گلخانه ای عرضه کرده است. طبق این سند، ایران برای دستیابی به هدف کاهش ۴ درصدی رشد انتشار دی اکسیدکربن تا سال ۲۰۳۰ در صورت ادامه تحریم ها، به سرمایه گذاری حدود ۱۷.۵ میلیارد دلار نیاز دارد. اما در صورتیکه تحریم ها برداشته شوند و ایران از حمایت های مالی و فنی بین المللی بهره مند شود، می تواند هدف کاهش ۱۲ درصدی انتشار گازهای گلخانه ای را دنبال کند؛ هدفی که به سرمایه گذاری بزرگی معادل ۵۲.۵ میلیارد دلار نیاز دارد.
لوایی این تفاوت را نشاندهنده اهمیت حمایت های مالی خارجی برای ایران دانست تا بتواند به اهداف اقلیمی خود برسد و افزود: ایران در سند INDC خود منابع مالی برای اجرای این برنامه ها را همچون کاهش تدریجی یارانه های انرژی، ایجاد صندوق ملی محیط زیست و توسعه فعالیتهای بخش خصوصی بخصوص در قسمت انرژی و بهینه سازی از راه شرکتهای خدمات انرژی پیشبینی کرده است.
عضو اندیشکده سیاست پژوهی کاربردی سحاب تصریح کرد: با این وجود، تأمین این منابع در شرایط اقتصادی کنونی ایران که با کسری بودجه روبه رو است، به سادگی امکانپذیر نیست.
چالش های تأمین منابع مالی
وی مکانیزم مالی توافق پاریس را شامل تعهد کشورهای توسعه یافته به عرضه حداقل ۱۰۰ میلیارد دلار در سال برای کشورهای درحال توسعه دانست تا در زمینه های سازگاری با تغییرات اقلیمی، کاهش گازهای گلخانه ای و انرژی های پاک به این کشورها کمک گردد.
لوایی اضافه کرد: این منابع قرار بود از سال ۲۰۲۰ شروع شده و تا پایان ۲۰۲۴ به ۵۰۰ میلیارد دلار برسد؛ این منابع مالی برای کشورهایی مانند ایران بسیار حیاتی هستند، اما تأمین این منابع با چالش های مختلفی روبه روست و یکی از اشکالات اصلی اینست که خیلی از کشورهای درحال توسعه، همچون ایران، با چالش های ژئوپولیتیکی و شرایط سیاسی در کشورهای توسعه یافته روبه رو هستند.
عضو اندیشکده سیاست پژوهی کاربردی سحاب اضافه کرد: در سال ۲۰۲۲ گزارش های OECD نشان دادند که کشورهای توسعه یافته برای نخستین بار به هدف ۱۰۰ میلیارد دلار در سال رسیده اند، اما باز هم نگرانی هایی وجود داشت که این منابع کافی نیستند و بخش بزرگی از این کمک ها به شکل وام و نه کمک های بلاعوض به کشورهای درحال توسعه عرضه شده است. این مسئله سبب می شود که کشورهایی مانند ایران نتوانند به صورت مؤثری از منابع موجود برای تحقق اهداف اقلیمی خود بهره برداری کنند.
تحریم ها و موانع سیاسی
وی ضمن اشاره به اثرات تحریم ها در اجرای تعهدات این سند اظهار داشت: هم اکنون، جدی ترین مانع در مقابل ایران برای دسترسی به منابع مالی بین المللی، علاوه بر تحریم ها، محدودیت های تجارت بین المللی است. این مسئله سبب می شود که ایران نتواند به سادگی از منابع موجود برای برنامه های اقلیمی خود بهره برداری کند.
این محقق اندیشکده سیاست پژوهشی یکی از نقدهای اصلی به توافق پاریس را عدم تعیین سازوکار خاص برای جبران خسارات اقتصادی کشورهای وابسته به نفت به واسطه کاهش تقاضا برای سوخت های فسیلی عنوان نمود و خاطرنشان کرد: کشورهایی مانند ایران که بخش عمده ای از درآمد خویش را از صادرات نفت و گاز به دست می آورند، با صدمه های اقتصادی جدی ناشی از کاهش تقاضا برای سوخت های فسیلی مواجهند، گرچه منابع مالی وعده داده شده برای کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی بسیار مهم می باشد، اما این منابع به طور عمده به پروژه های کاهش گازهای گلخانه ای و انرژی های پاک اختصاص دارند و هیچ مکانیسم جبرانی برای کاهش اثرات اقتصادی ناشی از این تغییرات برای کشورهای نفتی مانند ایران وجود ندارد.
وی تصریح کرد: ازاین رو گویی ایران در پذیرش و اجرای تعهدات توافق پاریس با چالش های مالی و اقتصادی مواجه می باشد و هرچند ایران اهداف بلندپروازانه ای را در کاهش گازهای گلخانه ای در سند مشارکت ملی خود تعیین کرده است، ولی تحقق این اهداف نیازمند منابع مالی عظیم است.
وی خاطرنشان کرد: چالش های تأمین منابع مالی جهانی، بخصوص به علت محدودیت های ناشی از تحریم ها و وضعیت سیاسی، بر اجرای این تعهدات تاثیر منفی می گذارد. علاوه بر این، نبود سازوکارهای جبرانی برای کشورهای وابسته به نفت مانند ایران، مسئله ای است که باید در مذاکرات بین المللی مورد توجه قرار گیرد. تا وقتی که این چالش ها برطرف نشوند، تحقق اهداف توافق پاریس برای ایران دشوار به نظر می آید.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب